Dış kaynaklı fiziksel kimyasal etkenler, onikiparmak bağırsağı mukozası üzerinde irkiltici bir etki yapan besinlerdir. Bu besinlerin başlıcaları baharat (özellikle biber, hardal vb.) ya da yağ bakımından zengin besinlerdir. Bunun yanı sıra, çok sıcak ya da çok soğuk veya yeteri kadar çiğnenmemiş yiyecekler de onikiparmak bağırsağı yangılanmasına sebep olabilirler. Bu besinsel nedenlere aşırı içki ve sigara alışkanlığı, arsenik türevleri, sodyum salisilat, sülfamitli ilaçlar gibi onikiparmak bağırsağının duyarlılık gösterdiği ilaçların alınması, alkali, asit, süblime gibi bazı zehirlerin kaza ile ya da intihar amacı ile vücuda alınması gibi sebepler de eklenebilir. Bu zehirlerin sadece onikiparmak bağırsağı üzerinde değil aynı zamanda bağırsakların diğer bölümlerinin ve midenin mukozaları üzerinde de etkileri vardır.
İç kaynaklı toksik etkenler vücutta bir hastalık sonucu ortaya çıkan zehirli maddelerdir. Bu toksik maddeler mide mukozası ve bağırsak mukozası yolu ile vücuttan dışarı atılırlar. Süreğen üremi, damla hastalığı, şeker hastalığı, Basedow hastalığı, ivegen ya da süreğen karaciğer hastalıkları, süreğen toksik enfeksiyonlar, hastalıklar sırasında da toksik kökenli onikiparmak bağırsağı yangıları ortaya çıkar. Bu toksik maddeler, onikiparmak bağırsağı mukozası yolu ile vücuttan dışarı atılırken, bu mukozanın yozlaştırıcı bir biçimde az ya da çok ağır bir şekilde yangılanmasına yol açarlar.
Geniş ve derin yanıklar üzerinde oluşan zehirlenmeler de (bu zehirler yanmış dokuların hücrelerindeki proteinlerin ayrışmasından açığa çıkan zehirli birtakım ürünlerdir) onikiparmak bağırsağı yangılanmasına yol açabilirler; çünkü bu tip zehirler de onikiparmak mukozası ve mide mukozası yolu ile vücuttan dışarı atılırlar.
Kan dolaşımı kökenli etkenler ağır kalp hastalıklarında ya da karaciğer sirozu sırasında kanın onikiparmak bağırsağı çeperinde süreğen olarak birikmesinin sonucudur. Ailenik etkenler besinsel kökenli maddelere (çilek, İstakoz, deniz ürünleri) ya da ilaçlara karşı onikiparmak mukozasının duyarlılığının artmasının sonucudur.
Bu etkenlerden herhangi birinin varlığının bazı kişilerde onikiparmak bağırsağı yangılanmasına yol açtığı halde, başkalarında hiç bir etki yapmaması, hastalanan kişinin vücut yapısının bu hastalığa yakınlığı ile açıklanmaktadır.
Onikiparmak bağırsağı yangısı gastrite yol açan sebeplerden ileri geldiği için genellikle gastritle birlikte görülür. Belirtileri de hemen hemen gastrit belirtilerinin aynıdır. Bu belirtilerin başlıcaları karnın üst merkezsel bölgesinde yemeklerden sonra duyulan ağırlık ve gerilim, ağrı, geğirme, mide ekşimesi, yemek borusu boyunca duyulan yanma duygusu, bazı yemeklere karşı tiksinti, bazen de kusma veya öğürtüdür. Bu belirtilerin ortaya çıkışı onikiparmak bağırsağı yangısında gastrite oran la daha geç olur. Onikiparmak bağırsağı yangıları ivegen, süreğen ya da yarı ivegen bir gelişim gösterirler.
İç kaynaklı toksik etkenler vücutta bir hastalık sonucu ortaya çıkan zehirli maddelerdir. Bu toksik maddeler mide mukozası ve bağırsak mukozası yolu ile vücuttan dışarı atılırlar. Süreğen üremi, damla hastalığı, şeker hastalığı, Basedow hastalığı, ivegen ya da süreğen karaciğer hastalıkları, süreğen toksik enfeksiyonlar, hastalıklar sırasında da toksik kökenli onikiparmak bağırsağı yangıları ortaya çıkar. Bu toksik maddeler, onikiparmak bağırsağı mukozası yolu ile vücuttan dışarı atılırken, bu mukozanın yozlaştırıcı bir biçimde az ya da çok ağır bir şekilde yangılanmasına yol açarlar.
Geniş ve derin yanıklar üzerinde oluşan zehirlenmeler de (bu zehirler yanmış dokuların hücrelerindeki proteinlerin ayrışmasından açığa çıkan zehirli birtakım ürünlerdir) onikiparmak bağırsağı yangılanmasına yol açabilirler; çünkü bu tip zehirler de onikiparmak mukozası ve mide mukozası yolu ile vücuttan dışarı atılırlar.
Kan dolaşımı kökenli etkenler ağır kalp hastalıklarında ya da karaciğer sirozu sırasında kanın onikiparmak bağırsağı çeperinde süreğen olarak birikmesinin sonucudur. Ailenik etkenler besinsel kökenli maddelere (çilek, İstakoz, deniz ürünleri) ya da ilaçlara karşı onikiparmak mukozasının duyarlılığının artmasının sonucudur.
Bu etkenlerden herhangi birinin varlığının bazı kişilerde onikiparmak bağırsağı yangılanmasına yol açtığı halde, başkalarında hiç bir etki yapmaması, hastalanan kişinin vücut yapısının bu hastalığa yakınlığı ile açıklanmaktadır.
Onikiparmak bağırsağı yangısı gastrite yol açan sebeplerden ileri geldiği için genellikle gastritle birlikte görülür. Belirtileri de hemen hemen gastrit belirtilerinin aynıdır. Bu belirtilerin başlıcaları karnın üst merkezsel bölgesinde yemeklerden sonra duyulan ağırlık ve gerilim, ağrı, geğirme, mide ekşimesi, yemek borusu boyunca duyulan yanma duygusu, bazı yemeklere karşı tiksinti, bazen de kusma veya öğürtüdür. Bu belirtilerin ortaya çıkışı onikiparmak bağırsağı yangısında gastrite oran la daha geç olur. Onikiparmak bağırsağı yangıları ivegen, süreğen ya da yarı ivegen bir gelişim gösterirler.