ödem nedir nasıl oluşur - Hasta Sözlük
İnsan vücudu çeşitli bileşkenlerden ayrılabilseydi, yarıdan fazlasının sudan oluştuğu görülürdü. Bu oran daha da ayrıntılı bir biçimde ele alınırsa, bir kadının vücudunda , erkeğinkinde oranında su olduğu anlaşılır.
Bu su vücutta hücre içi ve hücre dışı su olarak dağılmıştır. Bunlardan birincisi hücrelerin içindeki sudur, ikincisi ise kan plazması, lenfa, beyin-omurilik sıvısı, salgı bezleri ve böbrekler içindeki ve hücreler arasındaki sıvıdır, ödemi meydana getiren koşulları, hücreler arasındaki boşluklarda su birikmesi hazırlar. Bu su norma hacminin 'u kadar artarsa dokuların şişme gözle görülür. Bir kimsede ödem bulunup bulunmadığı derisine parmakla bastırarak denetlenir, ödem varsa parmağın basıncının bıraktığı çukur bir süre kalır.
Ödem çeşitli koşullarla birlikte ortaya çıkar. Örneğin, lohusalarda flebitle birlikte «beyaz bacak», «süt rengi bacak» denilen ödem görülür. Hidrotoraks denilen ve akciğer boşluğunda olan bir başka ödem biçimine ise, böbrek hastalıklarında ve sağ kalp yetmezliğinde rastlanır. Ayak bileklerinin şişmesi de yine kalp yetmezliğinde olur. Ancak ayak bileği şişmesi başka durumlarda da, örneğin sert bir yüzeyde spor yaparken bileğin burkulmasıyla da olur.
Karında su toplanması da bir başka çeşit ödemdir. Bazı besin maddelerinin yokluğunda ortaya çıkan beriberi gibi hastalıklarda da ödem görülür.
SIZINTI YAPAN KAN DAMARLARI
Ödemi yapan nedenler pek çeşitlidir. Bunların çoğu dolaşım sistemiyle ilgilidir. Bu nedenlerin biri kılcal kan damarlarında görülen bir nitelik değişmesidir. Sağlıklı kılcal damarların çeperleri kan serumunda dolaşan proteinleri geçirmez. Bu serum proteinleri, kan damarlarının içindeki ve dışındaki akışkanlar arasındaki basınç dengesini hep aynı tutarlar.