kulak ağrısı (otalji) - Hasta Sözlük
Kulağa yabancı madde sokmak, kulak kirini tırnakla, saç tokası ile, şişle temizlemek kulak ağrısına ve dış kulağın mikrop kapmasına sebep olur. Kulağa kaçan yabancı maddeler doktor tarafından çıkarılmalıdır. Bu işi yetki siz kişilerin yapması yarardan çok zarara yol açar.
Kulağın mikroplara açık olan ikinci bölümü kulağın hemen arkasındaki kemiktir. Bu kemik orta kulakta bulunan havanın devamı olan hava boşlukları yer alır. Hava hücrelerinin yangılanması mastoidit adını alır.
Bu tür bir yangılanma kişiyi çok rahatsız eder. Kulak ağrısı çok fazla ise hasta geçici olarak sağırlaşır. Doktora erken haber vermek büyük yarar sağlar. Hastalığın ilk evrelerinde antibiyotikle tedavi olanağı vardır. Böylece, biriken irini temizlemek için ameliyata başvurmak gerekmez. Ancak, hastalık ihmal edilip, ilerlemesine olanak verilirse, daha önemli bir ameliyat yapılarak yangıdan etkilenen kemiğin çıkarılması zorunlu olabilir.
Çocuklarda yaygın olarak görülen kulak hastalıklarından biri de otitis media denilen örta kulak yangısıdır. Orta kulak yangılanmasını doktor oriskop denilen aygıtla bakarak teşhis edebilir. Orta kulak hastalıkları nezle, grip, bademcik yangısı, kızamık, kızıl gibi hastalıkların yayılarak orta kulağı da etkilemesiyle ortaya çıkarlar. Mikroplar boğazın orta bölümüyle kulağı birleştiren östaki borsunda kolayca ilerlediklerinden çocuklar için bu tür kulak hastalıklarına çok yatkındırlar. Yangılanma sonucu kulağın içinde biriken irin giderek kulak zarının patlamasına sebep olur.
Orta kulak hastalıkları hastayı kıvrandıran şiddetli zonklamalara yol açar. Zonklamanın yanı sıra sağırlık, yüksek ateş, kulak çınlaması da görülür. Bir süre sonra, başlangıçta sulu olan, fakat gittikçe koyu kıvamlı sarı renkli bir akıntı başlar. Bu hastalığa tutulan çocuklar hemen doktora gösterilmeli antibiyotik ve ağrı kesici ilaçlarla tedavi edilmelidir. Bazen damlalarla ya da solukla içeri çekilecek biçimde hazırlanmış ilaçlarla, irinin östaki borusundan boğaza akması ve burun kanallarının temizlenmesi sağlanır. Kulak zarının irinin etkisiyle yırtılması basıncı giderir ve hasta rahatlar. Bu yırtık çok geçmeden iyileşir.
Orta kulak hastalıkları çoğunlukla bulaşıcı ve ateşli hastalıklarda görüldüğünden bu tür hastalıkların hafif geçmesini sağlayarak kulağı etkilememesi için gerekli tedbirlerin alınmasında yarar vardır.
Kulak ağrısı, her zaman kulakta bir bozukluk olduğunu göstermez. Kulağa gelen sinirler başın diğer bölümlerine giden sinirlerle de ilişkili olduğu için. başın herhangi bir yerinde urtaya çıkan bir bozukluk kulak ağrısıyla ortaya çıkabilir. Örneğin gecikmiş azı dişleri ya da diş apseleri o dişe yakın olan kulağın ağrımasına sebep olur. Özellikle 1820 yaşlar arasındaki genç kızlarda, çıkmayan azı dişlerinin kulakta ağrı yapması çok rastlanan bir durumdur. Çene kemiğindeki bir bozukluk da diş hekimi tarafından saptanması gereken ve kulakta ağrı yapan başka bir durumdur. Böyle bir bozukluk romatizma! artirit ya da diş yapısıyla ilgili olabilir.
Bademcik yangılanması kulak ve boğaz ağrılarının belli başlı nedenlerindendir. Bademciklerin büyümesi gibi büyük adenoid (boğazda çok miktarda lenf dokusu birikmesi) ler de kulak. ağrısı yapar.
Aşırı kulak kiri salgılanması sonucu kulağın tıkanması kulak ağrısına, baş dönmesine ve sağırlığa yol açar. Böyle durumlarda kulak şırıngaları kullanılır. Fakat kulak kiri iyice sertleşmişse, temizlenmeden önce özel damlalarla yumuşatılması gerekir. Kulak kiri sertleşen hastaların, ağrılara yol açmaması bakımından kulağını temizlemek için sık sık doktora gitmelerinde yarar vardır. Birkaç damla ılıtılmış zeytinyağı ya da özel bir yumuşatıcı bu tür şikayetleri olan kimselere yardımcı olur.
Elde olmayan nedenlerden ileri gelen kulak ağrıları da vardır. Örneğin boğaza balık kılçığı ya da ekmek kabuğu saplanması sonucu gırtlak kapağının zedelenmesi kulak ağrısı yapar. Öte yandan bazı kimseler soğuğa ve rüzgara karşı çok duyarlıdırlar. Ender rastlanmakla birlikte aşırı gürültü de duyarlı kimselerde kulak ağrısı yapabilir. Çok gürültülü ortamlarda çalışan kimseler giderek gürültüye alışırlar. Bununla birlikte böyle bir ortamda uzun süre çalışmak sağırlığa yol açabilir.
Çeşitli nedenlerden ötürü kulakta duyulan ağrı (otalji). Bazı kulak ağrılarının nedeni kolayca saptanabilir. Örneğin cereyanda kalan ya da kulağına yakın bir yere yumruk atılan bir kimsenin kulağı ağrır. Ancak bu gibi durumlarda da kulak ağrısının tahmin edilen nedeniyle yetinmeyip, doktora başvurmak doğru olur.
Kulak ağrısının en yaygın nedeni mikroplanmalardır. Kulağın mikroplanmaya karşı özellikle duyarlı olan üç bölümü vardır. Bunlar, dış kulak kanalı, orta kulak ve şakak kemiğinin mastoid çıkıntısıdır. Kulak kanalının mikroplanmasının meydana getirdiği dış kulak yangısı (otitis externa) da çok rastlanan bir durumdur. Mantar, virüs ya da bakterilerin yol açtığı bu tür mikroplanma, özellikle hasta çenesini oynatırken çok ağrı verir ve ağrının yanısıra kulaktan akıntı gelir. Havlunun ucunu bükerek kulağın içini temizlemek kulak kanalının mikrop kapmasına yol açabilir.
Kulak kendi kendisini temizleyen bir organ olduğundan bu gibi işler gereksiz ve sakıncalıdır. Çünkü aşırı yapıldığı zaman kulağın zedelenmesine yol açar. Dış kulak mikroplanmalarının tedavisi genellikle kolay olmakla birlikte, doktor tarafından yapılması gerekir. Doktor mikrop kapan bölgeyi özel bir aygıtla temizler; kulak damlası verir ya da kulağı ilaçlı bir pamukla tıkar. Banyodan sonra kulağın incitilmeden kurulanmasına dikkat edilmelidir. Mikroplar nemli ortamda yayılacağı için, hastanın denize girmesi de sakıncalıdır.
Dış kulak kanalında oluşan çıbanlar ve diğer mikroplanmalar da kulak ağrısına yol açan nedenlerdir. Bu durum özellikle kulaklarına bilye, kalem, fıstık gibi yabancı maddeler sokan küçük çocuklar arasında yaygındır. Bazen kulağa bir böcek girdiği de olur.