Kuduz (Hidrofobi)
Kuduz bir köpekten, bazen de kuduz bir kediden insanlara geçen bir virüsün sebep olduğu ağır bir hastalık (hidrofobi). Bir kişinin köpek tarafından ısırılması halinde, hayvanı en kısa zamanda ve canlı olarak incelemeye tabi tutmak gerekir. Hayvanda çok küçük bir kuduz şüphesi görülse bile, ışınları kişiye hemen kuduz aşısı uygulanmasına başlanması gerekir. Bu, koruyucu bir aşıdır; köpek tarafından ışınları kişide hastalık başlamadan önce kuduza karşı bağışıklık sağlar.
Aşı uygulanmazsa, ortalama 25-60 gün olan kuluçka devresinden sonra hastalık başlar ve hasta için hiç bir kurtuluş yolu kalmaz. Kuduz köpek tarafından ısırılmalarda, ışınları kişinin hastalığa yakalanabilmesi için, hayvanın dişlerini etin içine geçirip, salyası ile etin içine hastalık mikrobunu bırakması gerekir. Kuduz virüsü hayvanın salyasında bulunur. Bu nedenle bazen kuduz hayvanın derideki bir sıyrığı ya da bir yarayı yalaması bile hastalığı insanlara bulaştırmasına yeter. Isıran köpeğin kuduz olduğu biliniyorsa yapılacak ilk tedavi yarayı dezenfekte etmektir. Fakat kuduz birçok dezenfekte edici maddeye karşı direnç gösterdiğinden yaranın nitrik asitle yıkanması gerekir. Tentürdiyot kuduz virüsüne karşı etkili değildir. Yara nitrik asitle yıkandıktan sonra kuduz aşısına başlanır. Isıran köpekte kuduz şüphesi görülen hallerde aşağıdaki şekilde hareket edilir.
Kuduz şüphesi görülen köpek yakalanır ve on gün gözlem altında tutulur. Onuncu günün sonunda eğer hayvan kuduz belirtisi göstermezse, kuduz aşısı uygulanmasına gerek yok demektir. Eğer köpek çok belirsiz bile olsa birtakım kuduz belirtileri gösteriyorsa, hayvanın ölmesini beklemeden ışınları kişiye kuduz aşısı yapılmaya başlanır. Eğer köpek yakalanmazsa, ya da hastalık kendisinde henüz daha tam olarak ortaya çıkmadan öldürülürse ışınları kişiye yine kuduz aşısı uygulanmasına başlamak yararlı olur.
Kuduz, insanlığın en eski zamanlarından beri bilinen bir hastalıktır. Eski Çin, Hint, Asur, Babil, Mısır, Yunan, Roma uygarlıklarından günümüze ulaşan çok sayıda belge bu hastalığın o zamanlar da görüldüğünü ortaya koymaktadır. Günümüzde bu hastalık, dünyanın Avustralya dışında kalan bütün ülkelerinde görülmektedir. Avrupa'da kuduz hastalığına en çok rastlanan ülkeler Rusya, Polonya, Balkan ve Latin ülkeleridir. Kuzey ülkelerinde ise bu hastalığa çok seyrek olarak rastlanmaktadır. Bunun nedeni şüpheli görülen köpekler tarafından ışınları kişilere bile aşı uygulanmasıdır.
Kuduz bir köpekten, bazen de kuduz bir kediden insanlara geçen bir virüsün sebep olduğu ağır bir hastalık (hidrofobi). Bir kişinin köpek tarafından ısırılması halinde, hayvanı en kısa zamanda ve canlı olarak incelemeye tabi tutmak gerekir. Hayvanda çok küçük bir kuduz şüphesi görülse bile, ışınları kişiye hemen kuduz aşısı uygulanmasına başlanması gerekir. Bu, koruyucu bir aşıdır; köpek tarafından ışınları kişide hastalık başlamadan önce kuduza karşı bağışıklık sağlar.
Aşı uygulanmazsa, ortalama 25-60 gün olan kuluçka devresinden sonra hastalık başlar ve hasta için hiç bir kurtuluş yolu kalmaz. Kuduz köpek tarafından ısırılmalarda, ışınları kişinin hastalığa yakalanabilmesi için, hayvanın dişlerini etin içine geçirip, salyası ile etin içine hastalık mikrobunu bırakması gerekir. Kuduz virüsü hayvanın salyasında bulunur. Bu nedenle bazen kuduz hayvanın derideki bir sıyrığı ya da bir yarayı yalaması bile hastalığı insanlara bulaştırmasına yeter. Isıran köpeğin kuduz olduğu biliniyorsa yapılacak ilk tedavi yarayı dezenfekte etmektir. Fakat kuduz birçok dezenfekte edici maddeye karşı direnç gösterdiğinden yaranın nitrik asitle yıkanması gerekir. Tentürdiyot kuduz virüsüne karşı etkili değildir. Yara nitrik asitle yıkandıktan sonra kuduz aşısına başlanır. Isıran köpekte kuduz şüphesi görülen hallerde aşağıdaki şekilde hareket edilir.
Kuduz şüphesi görülen köpek yakalanır ve on gün gözlem altında tutulur. Onuncu günün sonunda eğer hayvan kuduz belirtisi göstermezse, kuduz aşısı uygulanmasına gerek yok demektir. Eğer köpek çok belirsiz bile olsa birtakım kuduz belirtileri gösteriyorsa, hayvanın ölmesini beklemeden ışınları kişiye kuduz aşısı yapılmaya başlanır. Eğer köpek yakalanmazsa, ya da hastalık kendisinde henüz daha tam olarak ortaya çıkmadan öldürülürse ışınları kişiye yine kuduz aşısı uygulanmasına başlamak yararlı olur.
Kuduz, insanlığın en eski zamanlarından beri bilinen bir hastalıktır. Eski Çin, Hint, Asur, Babil, Mısır, Yunan, Roma uygarlıklarından günümüze ulaşan çok sayıda belge bu hastalığın o zamanlar da görüldüğünü ortaya koymaktadır. Günümüzde bu hastalık, dünyanın Avustralya dışında kalan bütün ülkelerinde görülmektedir. Avrupa'da kuduz hastalığına en çok rastlanan ülkeler Rusya, Polonya, Balkan ve Latin ülkeleridir. Kuzey ülkelerinde ise bu hastalığa çok seyrek olarak rastlanmaktadır. Bunun nedeni şüpheli görülen köpekler tarafından ışınları kişilere bile aşı uygulanmasıdır.