uçuk sorunsalları - Hasta Sözlük
nedeni herpes simpleks denilen bir virüs olan uçuk genellikle dudak, ağız ve burun delikleri çevresinde ortaya çıkar. eğer dokunulursa, yüze, göze ve vücudun diğer bölümlerine bulaştırılabilir.
yapılan araştırmalar, dünya nüfusunun ’inin yaşamları boyunca en az bir defa uçuk geçirdiğini gösteriyor. türkiye’de ise her yıl 8 milyon kişinin uçuk nedeniyle sıkıntı ve acı çektiği tahmin ediliyor.
belirtileri nelerdir?
uçuk çıkmadan önce kendini belli eder (0-24 saat önceden); karıncalanma, kaşınma, yanma, sızlama hissedilir. bunu o bölgenin kızarması, şişmesi ve daha sonra da içi sıvı dolu kabarcıkların ortaya çıkışı izler. bu kabarcıklar konuşurken, gülerken, yiyip içerken acı ve ızdırap verir. zamanla kuruyup çatlar, sızıntı yapar ve açılarak görüntüyü bozan çirkin bir yara haline gelir.
nasil bulaşir?
uçuk, ön belirtileri ile açık yaranın kapanması süresi arasında bulaşıcıdır. uçuğu olan bir kişinin kullandığı, havlu, bardak, çatal, kaşık vb. eşyalardan ve uçuklu kişinin öpmesi sonucu bulaşır. uçuk virüsü (herpes simpleks) ile insan genellikle ilk defa küçükken (0-5 yaş) tanışır. uçuğu olan aile bireylerinden birinin “sevgi dolu” öpücüğü sonucunda uçuk virüsü vücuda girer. çoğunlukla fark edilmeyen küçük kızarıklıklar şeklinde ortaya çıkar; ağız içi, diş etleri ve dudaklar enfekte olur. ama kimi hassas bünyelerde ciddi enfeksiyon şeklinde görülebilir.
dikkat! uçuk bulaşicidir!
uçuğa dokunulmamalıdır. dokunulursa eller çok iyi yıkanmalıdır.
bayanlar makyajlarını çıkarırken özellikle çok dikkat etmelidirler. kesinlikle gözlere dokunulmamalıdır.
özellikle bebekler, çocuklar ve diğer insanlar öpülmemelidir.
uçuklu insanın kullandığı havlu, bardak, çatal, kaşık vb. eşyalar ayrılmalı ve başkalarının kullanmasına izin verilmemelidir.
yerken, içerken kullanılan malzemeler özellikle çocuklar ile paylaşılmamalıdır.
uçuk ve uçuk yarasının kabuğu ile oynanmamalıdır. (parmaklara uçuk virüsü bulaştırırken, uçuk yarasına da diğer mikroplar bulaştırılmış olur.)
niçin nükseder?
uçuk virüsü (herpes simpleks) vücuda girip ilk enfeksiyonu yaptıktan sonra o bölgedeki isnir düğümüne girip yerleşir ve istenmeyen bu misafir, vücudun zayıf düştüğü durumlarda çoğalır ve uçuk çıkar.
stres
aşırı yorgunluk, uykusuzluk
aşırı güneş ışığı ve uv ışınları
diğer enfeksiyonlar
adet dönemi, hamilelik gibi durumlarda virüs aktif hale geçebilir.
uçuk iki çesidi olan bir virus hastaligidir. birinci çesidi, genellikle agiz veya burun etrafinda görulur. daha az yaygin olmamasina ragmen, cinsel organlarda veya vucudun baska yerlerinde de görulebilir (tibbi adi herpes simplex tip 1). ikinci çesidi olan, cinsel organ uçugu (genital herpes), genellikle cinsel organlarda veya çevrelerinde ya da makat bölgesinde görulur (tibbi adi herpes simplex tip 2). hastaligin kendini göstermesi, her iki tipinde de, sizili bir kasinti ile olur. kirmizi bir leke belirir, sonra da iltihapli kabarciklar gelisip kabuklu yaralara dönuserek yavas yavas kaybolur. hastalik yaklasik olarak 7-10 gun surer. yaralar göruldugu surece, uçuk kisiden kisiye temas ile geçebilir.|uçuk su durumlarda daha xxx olabilir: - stres içindeyseniz. - yorgun ve zayif dusmusseniz veya vucudunuzda baska bir enfeksiyon varsa. - guneste kaldiktan sonra.|tedavi:|olusan yaralari temiz ve kuru tutun. yaralarin uzerine alkol emdirilmis bir pamugu hafif hafif vurarak kuru kalmasini saglayabilirsiniz. cinsel organinizda uçuk oldugunu saniyorsaniz, tam bir tedavi için doktora muracaat edin. verilecek ilaçlar hastaligin iyilesmesini hizlandirir, yani kesin olarak tedavi eden bir ilaç yoktur.|uçuk tedavisi için sunlar önerilebilir:
- kendinizi kötu hissediyorsaniz (genellikle ilk basta) 3-4 gun yatak istirahati kullanin. - hastalikli yerleri hafif sicak, tuzlu suyla gunde 2-3 kez yikayip, her defasinda özenle kurulayin (yarim kilo suya 1 çay kasigi tuz).|onlemler:|baskalarinin uçuk yaralarina dokunmayin. bu sure belirtilerin ilk ortaya çikisindan (kasinti, sizlama), cilt normale dönunceye kadardir. sizde veya esinizde, cinsel organ uçugu varsa, cilt normale dönene kadar cinsel iliskide bulunmayin. hastalik belirtileri bulunmasa da virus esinize geçebilir. guneste kalak, hastaligin baslamasina neden olabilir. uçuklar tekrarlarsa, 15+ genis etki alanli gunesten korunma kremi ve dudak kremi size yardimci olabilir.