öd taşları - pankreas taşları - pankreatit - Hasta Sözlük
Pankreatit
Pankreasın yangılanması. Sırtta oluşan ani ve şiddetli ağrılar, mide bulantısı, kusma, aşırı terleme ile birlikte karnın duyarlılık kazanması ya da şişip gerilmesi ve yüksek ateş ivegen pankreatit belirtileridir. Pankreas yangılanması sonucu şok geçiren hastanın rengi solar, derisi ıslak ve yapışkan bir görünüm alır ve bu durum birkaç saat içinde ölümle sonuçlanabilir.
Pankreatite yol açan nedenler kesinlikle bilinmemekte ancak pankreas kanalının tıkanması sonucu salgıların pankreasta birikmesi, pankreasın mikrop kapması, kan dolaşımında oluşan herhangi bir hastalık, bazı ilaçlara karşı bünyenin duyarlı olması ve kişinin kendi dokularına alerjik olması gibi çeşitli nedenlerin pankreatite sebep olduğu sanılmaktadır. Pankreas yangılanması sonucu oluşan şokun tedavisi hemen yapılmalıdır. İlk olarak şokun meydana gelmesine yol açan nedenlerin ortadan kaldırılmasına çalışılmalıdır.
Özellikle alkoliklerde süreğen pankreatit oluştuğu da görülür. Bu durumda az yağlı besinlerle birlikte çeşitli ilaçlara yer veren bir tedavi yöntemi uygulanır. Hastalığın gelişmesinde bir değişiklik olmazsa ameliyata başvurulur.
Öd Taşları
Öd kesesinde veya karaciğerin salgıladığı ve öd kesesinde biriken ödü onikiparmak bağırsağının ilk bölümüne ulaştıran öd yollarında da taş oluşabilir. Öd kesesindeki taşların sayısı yüzlerce hatta kimi kez binlerce olabilir. Öd yollarında ise genellikle bir tane taş bulunur.
Taşlar, ödün içindeki kolesterinin ya da öd pigmentlerinin çökmesi ile oluşurlar. Daha önce öd kesesi çeperinin yangılanmasının böyle bir oluşuma yol açtığı kabul edilmektedir. Öd kesesi taşları daha çok kadınlarda görülür. Taşlar ağrıya yol açarlar. Ağrı müddeti 5-10 saat sürebilir. Tedavi ameliyata dayanır. Ağrı nöbeti sırasında hasta istirahat ettirilir ve ağrı dindirici ilaç verilir.
Pankreas Taşları
Çeşitli büyüklükte (birkaç miligramdan 50-60 grama kadar) olan pankreas taşları genellikle pankreas başının boşaltıcı kanallarına yerleşirler. Kimyasal bakımdan kalsiyum karbonat, kalsiyum fosfat ve organik çökeleklerden oluşurlar. Taşın oluşum mekanizması bilinmemektedir.
Bununla beraber pankreas taşlarına boşaltıcı kanallardaki hastalıkların ve pankreas salgısı birikiminin yol açtığı kabul edilmektedir. Ayrıca organizmanın durumu da taş oluşumuna elverişli bir ortam hazırlayabilir. Hiç belirti göstermeyebileceği gibi, ağrı, kusma, halsizliğe yol açan pankreas taşları da vardır.