kaşeksi ne demektir - Hasta Sözlük
Bir organizmanın genel beslenme ve kan alma koşullarında meydana gelen aşırı aksaklıklar ve bunun sonucu görülen genel güçsüzlük. Bu durum aşırı kilo kaybı, kansızlık ve bitkinlik ila kendini gösterir. Deri kuru, pürtüklü bir hal alır; rengi sarımsı ya da kahverengidir.
Kaşeksi tehlikeli ur, akciğerlerde gelişen süreğen verem, frengi, süreğen sıtma, ağır ve süreğen böbrek ve karaciğer rahatsızlıkları, Basedow hastalığı, Addison hastalığı, süreğen alkolizm, kurşun zehirlenmesi gibi hastalıklar ve zehirlenmeler sonunda meydana gelir.
Kaşeksi birdenbire ortaya çıkmaz, aylar ve yıllar boyunca ağır ağır ve sinsi bir şekilde gelişimini tamamlar. Kaşeksi çoğu kez ölüme yol açar, çünkü kaşeksiye yakalanan bir organizmanın yeniden kendini toplaması çok zordur. Ölüm, organizmada bütün enerjinin yavaş yavaş tükenmesinin sonucudur.
Kaşeksinin çeşitli türleri vardır; bunların arasında en ilginci hipofiz kaşeksisidir. Simmonds hastalığı da denilen bu duruma hipofiz bezinin ön lobunda meydana gelen doku bozuklukları yol açar. Hipofiz, beynin tabanında bulunan bir iç salgıbezidir. Bu hastalıkta, hipofiz bezinin salgılama etkinliğinde bir azalma olur. Bunun sonucunda yavaş yavaş bazen de hızlı bir kaşeksi hali ortaya çıkar. Bu hastalığın başlıca belirtileri iştah azalması, kilo kaybı, aşırı halsizlik, kansızlık, şiddetli baş ağrısı, baş dönmesi, gevşeklik, uyuşukluk ve bayılmalardır. Bu belirtilerin yanı sıra hastanın derisi kurur; tırnaklar, kıllar, saçlar ve dişler dökülür. Vücut sıcaklığı 36°C nin altına düşer; tansiyon düşer. Kadınlarda adet kesilir, kadın cinsel yönden soğuklaşır; erkeklerde ise cinsel güçsüzlük meydana gelir.
Simmonds hastalığı, şekersiz diyabet, aeromegali ve cücelik gibi durumlarda da görülebilir. Bu hastalık kadınlarda erkeklere oranla iki kat daha yaygındır. Kaşeksi her yaşta görülmekle birlikte daha çok 40-50 yaşlar arasında görülür.
Gebelik, doğum, lohusalık hastalıkları ve adet kesiminin yaklaşması organizmanın bu hastalığa karşı olan eğilimini arttırır. Bununla birlikte hastalığın ana nedenini, hipofiz bezinin ön lobunun salgılama yetersizliğinde aramak gerekir.
Hastalığın gelişmesi yıllarca sürer; hasta aşırı derecede zayıflar, sonunda hayatsal enerjinin tükenmesi sonucu ölüm meydana gelir. Bu arada, eğer bulaşıcı bir hastalık ortaya çıkarsa zaten iyice zayıf düşmüş ve tükenmiş olan organizma çok daha çabuk ölüme, sürüklenir.
Tedavi, hastalığın kökenine göre de değişir. Frengiden ileri gelen bir kaşekside hastaya penisilin, arsenobenzol, iyot, bizmut, civa gibi frengi tedavisinde kullanılan ilaçlar verilir. Röntgen sonucu kafatasında bir ön hipofiz uru tespit edilirse, beyin ameliyatı uygulanır. Bunlardan başka hormon tedavisi de uygulanır. Hastaya ön hipofiz lobunun ekstreleri verilerek, hastalığı meydana getiren ön hipofiz hormonlarının eksikliği giderilmiş olur.