Çocuklarda Gece Terörü ve Gece Korkusu: Ebeveyn Rehberi

Her ebeveyn, çocuğunun huzurlu bir uyku çekmesini ister. Ancak bazen geceler, beklenmedik çığlıklar, ağlamalar veya kafa karışıklıklarıyla bölünebilir. İşte bu noktada, çocuklarda uyku bozuklukları içinde sıkça rastlanan iki durumu, gece terörü ve gece korkusu (kabus), doğru anlamak büyük önem taşır. Bu makale, ebeveynlerin bu iki durumu ayırt etmelerine, doğru yaklaşımları benimsemelerine ve çocuklarının daha sağlıklı bir uyku düzenine kavuşmalarına yardımcı olmayı hedeflemektedir.

Gece Terörü Nedir ve Neden Ortaya Çıkar?

Gece terörü, tıbbi adıyla pavor nocturnus, genellikle uykunun ilk üçte birlik bölümünde, yani derin NREM (non-REM) uykusu sırasında meydana gelen bir uyku bozukluğudur. Çocuklarda gece terörü belirtileri oldukça dramatik olabilir: çocuk aniden çığlık atarak uyanır, kalbi hızla çarpar, terler, nefes nefese kalır ve gözleri açık olmasına rağmen çevresini algılamakta zorlanır. Sanki korkunç bir şey görüyormuş gibi görünse de aslında rüya görmemektedir.

Peki, bebeklerde gece terörü kaç yaşında başlar? Genellikle 3 ila 12 yaş arasındaki çocuklarda görülür, ancak bazı vakalarda daha erken veya ergenlik dönemine kadar devam edebilir. Erkek çocuklarda biraz daha sık rastlandığı bilinmektedir. Gece terörü uyku bozukluğunun kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, aşağıdaki faktörler tetikleyici olabilir:

Çocuklarda Gece Terlemesi: Ne Zaman Endişelenmeli?

×

• Aşırı yorgunluk ve uyku yoksunluğu
• Stres veya kaygı
• Ateşli hastalıklar
• Uyku apnesi gibi solunum problemleri
• Uyku düzenindeki ani değişiklikler
• Bazı ilaçlar
• Genetik yatkınlık (ailede gece terörü öyküsü)

Gece Korkusu (Kabus) Nedir?

Gece korkusu, yaygın adıyla kabus, gece teröründen farklı olarak REM (hızlı göz hareketi) uykusu sırasında meydana gelen, genellikle korkutucu ve rahatsız edici rüyalardır. Çocuklar kabus gördüklerinde uyanır ve genellikle rüyanın içeriğini veya en azından korkutucu kısımlarını hatırlayabilirler. Teselli edilebilir ve ebeveynleriyle konuşmaya açıktırlar.

Çocuklarda kabus ve gece terörü ayrımı, ebeveynlerin doğru tepkiyi vermesi açısından kritik öneme sahiptir. Kabuslar genellikle 3 yaşından itibaren görülmeye başlar ve çocukların zihinsel gelişiminin bir parçası olarak kabul edilir. Gün içinde yaşanan stresli olaylar, izlenen korkutucu filmler veya okunan hikayeler kabusları tetikleyebilir.

Gece Terörü ile Gece Korkusu Arasındaki Temel Farklar

Çocuklarda gece korkusu ile gece terörü farkı aşağıdaki tabloda özetlenmiştir:

Ebeveynler İçin Yaklaşımlar: Ne Yapmalı, Ne Yapmamalı?

Gece terörü ebeveyn yaklaşımı ile çocuklarda gece korkusuyla başa çıkma yöntemleri farklıdır. Doğru yaklaşımlar için ipuçları:

Gece Terörü Anında:

• Sakin Kalın: Çocuğunuzun durumunun farkında olun ama paniklemeyin.
• Müdahale Etmeyin: Çocuğu uyandırmaya çalışmayın. Bu, kafa karışıklığını artırabilir ve daha çok korkmasına neden olabilir.
• Güvenliği Sağlayın: Çocuğun kendine zarar vermesini engelleyin (yataktan düşmesini, duvara çarpmasını vb.). Sessizce yanında durun.
• Sabırla Bekleyin: Genellikle birkaç dakika içinde kendiliğinden geçer ve çocuk tekrar uykuya dalar.
• Uyku Hijyenine Özen Gösterin: Düzenli bir uyku programı oluşturun, yorgunluğu azaltın.

Gece Korkusu (Kabus) Anında:

• Teselli Edin: Çocuğunuza sarılın, ona güvende olduğunu hissettirin.
• Dinleyin: Rüyanın detaylarını anlatmak isterse sabırla dinleyin. Duygularını ifade etmesine izin verin.
• Işık Açın: Odayı aydınlatmak, gerçekle rüya arasındaki farkı görmesine yardımcı olabilir.
• Sakinleştirici Rutinler: Uyumadan önce sakinleştirici bir rutin (kitap okuma, hafif müzik) uygulayın.
• Tetraklayabilen Faktörleri Tespit Edin: Gün içindeki stres faktörlerini veya korkutucu içerikleri gözden geçirin.

Peki, çocuğum geceleri çığlık atıyor ne yapmalıyım diye endişeleniyorsanız ve bu durum sık sık tekrarlıyorsa veya çocuğun gündüz yaşamını etkiliyorsa, bir çocuk doktoruna veya uyku uzmanına danışmanız faydalı olacaktır.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Gece terörü ne kadar sürer?

Bir gece terörü atağı genellikle birkaç dakikadan (genellikle 5-10 dakika) 20-30 dakikaya kadar sürebilir, ancak bu oldukça nadirdir. Atağın sonunda çocuk kendiliğinden sakinleşir ve tekrar derin uykuya dalar.

Çocuk gece terörü nasıl geçer?

Gece terörü genellikle çocuk büyüdükçe kendiliğinden geçer ve çoğu zaman tıbbi bir müdahaleye ihtiyaç duymaz. Düzenli uyku, stresi azaltma ve iyi uyku hijyeni sağlama gibi önlemler atakların sıklığını ve şiddetini azaltmaya yardımcı olabilir. Nadiren, altta yatan bir sağlık sorunu varsa (örneğin uyku apnesi) onun tedavisi gerekebilir.

Gece terörü çocuğa zarar verir mi?

Hayır, gece terörü çocuğun fiziksel veya ruhsal sağlığına kalıcı bir zarar vermez. Çocuk olayı hatırlamadığı için travmatik bir deneyim yaşamaz. Ancak ebeveynler için oldukça endişe verici olabilir. Önemli olan, atak sırasında çocuğun kendine zarar vermesini engellemektir.

Özet: Çocuklarda gece terörü ve kabuslar, ebeveynlerin sıklıkla karşılaştığı uyku bozukluklarıdır. Gece terörü genellikle NREM uykusunda gerçekleşen, çocuğun hatırlamadığı, teselli edilemez yarı uyanık haller iken; kabuslar REM uykusunda görülen, çocuğun hatırladığı ve teselli edilebildiği korkutucu rüyalardır. Her iki durumda da ebeveynlerin sakin kalması, doğru yaklaşımları benimsemesi ve iyi uyku hijyeni sağlaması önemlidir. Şiddetli veya sık tekrarlayan durumlar için uzmana danışmak faydalı olacaktır.

Bu yazıya tepkin ne?

0Beğendim0Sevdim0Komik0Vay Be0Üzücü0Sinir